Thứ Tư, 27 tháng 1, 2010

Tết chừ


Rào trước: Đây là chuyện tết của nhà tui bây chừ, rất riêng...không dám bàn thiên hạ sự ở đất kỳ hoa này vì... không muốn nghe...chửi.
Trước hết là chuẩn bị tiền, không phải để mua sắm tết mà để gởi về cho ông bà cụ thêm tí đỉnh cho tuổi già ông bà thêm vui trong mấy ngày tết vắng bóng thằng con lãng tử mấy chục năm nay ... Cũng may là Cù lần tui có bà vợ thảo, nên khoản này không cần dấu diếm. Không dấu diếm nên cả hai vợ chồng phải ngưng lại vài khoản chi tiêu, gọi là tiết kiệm. Cũng may là nhờ trời thương, nhà làm ăn còn có đồng ra đồng vô, chứ trong thời kinh tế khó khăn ni, ở Mỹ cũng đành ngậm ngùi thương nhớ, thôi thì cứ rán, được lúc nào tốt lúc đó, cho thì tốt hơn nhận...
Tết bên ni, tức là tết Việt ở Mỹ, thường đến sớm, có khi sớm hơn cả hai tuần, không phải là do lịch âm ở Mỹ khác với lịch âm ở Việt (tui nhớ có năm Việt Nam ăn tết trước Tàu cả tháng, các học giả giải thích đủ lý do), mà vì ở đây có rất nhiều tổ chức cộng đồng người Việt, tổ chức nào cũng tổ chức tết: hội chợ tết Việt, tết về nguồn, du xuân... hằm bà lằng xá cấu. Nên phải chia nhau ra, anh trước anh sau, chắc là có bắt thăm thỏa thuận.
Dù trước hay sau thì hội chợ tết vẫn na ná như nhau: khai mạc, dựng nêu, thi hoa hậu phường, trai thanh gái lịch, trẻ em cháu Lạc con Hồng, múa lân, biểu diễn võ thuật, các món ăn Việt, mời các ca sĩ về hát và hét để các ông bà sồn sồn lên nhảy gọi là dạ vũ...Người tham dự một trăm phần trăm là người Việt. Bầu xô vụ này thu cũng khá, nhưng thường nghe là để ủng hộ chỗ này chỗ nọ, xây dựng đâu đó... Người Việt muôn năm, ở đâu cũng vô tư, tất cả cho cộng đồng...
Đến ngày mồng một không khí tết chỉ thấy ở khu chợ Việt qua các đám múa lân. Cảnh sát đứng xa xa giữ trật tự cho đoàn lân biểu diễn. Thường thì chỉ trong buổi sáng là hết. Tui may mắn mần việc sát nhà hàng Tàu, ông chủ người Tàu chợ lớn, nên tết nào cũng hưởng xái coi múa lân và biểu diễn võ tàu ... chùa! Nói như vậy có nghĩa là tết tui cũng đi làm, tất nhiên rồi! Không đi mần thì coi chừng mất việc. Tết là tết của chú, chẳng là cái đinh gì đối với tui mũi lõ cả! ừ thì tui thấy cũng hay hay, như chú đi coi lễ hội của các dân tộc thiểu số bên quê chú!
Bác Ba hỏi tui đã có mai chưng tết chưa, mai bên ni thì loạn, chỉ có điều hơi bị cao giá, mà đa số là mai chậu, mai bonsai, ở hội chợ người ta đem rao bán cũng nhiều. Nhưng chưa thấy cành mai như ở quê tui.
Mạ tui gọi điện hỏi, nhà con có nấu bánh chưng không? Dạ chỉ cần bốc phôn lên gọi một tám trăm bánh chưng là tha hồ đặt: bánh chưng, bánh tét, bánh ít trắng, bánh ít lá gai. .. Năm ngoái nhà tui đặt một trăm bánh ít, mà ăn cả năm không hết! gọi là lá gai cho sang! Chơ kiếm mô ra lá gai thiệt, tất phải dùng màu rồi! Bánh chưng thì đựng trong hộp giấy chuông mèn sắc cạnh, trong bọc giấy nhôm, buộc bằng dây plastic, trong cùng mới áo một lớp lá chuối, tôi không biết có nên đặt tên lại cho loại bánh này không!
Có cúng giao thừa không cậu ? Cháu tui  chát hỏi vô tư. Tui chế bình trà ngồi một minh, con cái ngày mai đi học phải ngủ sớm, vợ rán ngồi với tui một chặp rồi buông, có chi khác mô mà chờ, đêm mô anh cũng thức quá nửa đêm mà!
Dù sao đi nữa khi tết đến, tôi vẫn thấy cái gì đó khang khác, điều gì đó mới mẻ lan tỏa trong tôi, khiến tôi yêu đời hơn, cù lần hơn. Tôi muốn truyền điều đó đến con cái của mình dù tôi đang ở trên đất Mỹ. ... Tập quán Việt  đã ở trong gen của tôi, sẽ được di truyền ...
Chúc quý blog-hữu năm mới vạn sự như ý.

Thứ Sáu, 15 tháng 1, 2010

Cổ tích: Có một cái tết như thế...

Năm đó là năm 1986, sau khi thu hết các khoản lương, thừa giờ… để gởi cho thằng em đang học đại học ở Sài gòn có tiền xe về quê ăn tết, tôi đành phải hát bài xuân này con không về cùng với hai ông tướng, chúng tôi ở lại trường … chịu tết!
Tôi nói hai ông tướng vì, ông thứ nhất là Phát, chàng thanh niên hăm mốt hăm hai gì đó, đang trốn nghĩa vụ quân sự, từ Đà nẵng lên xứ núi rừng này để ẩn tích. Ông thứ hai là tay Quyền phó hiệu trưởng, quê ở Bắc, dường như không còn cha mẹ, nên cũng không có nơi để mà về.
Đắc tô hồi đó là huyện vùng sâu của tỉnh Gia lai Kontum, thị trấn Tân Cảnh là thị trấn duy nhất của huyện, trường cấp ba gồm sáu lớp, học sinh đến từ ba xã: Diên Bình, Tân Cảnh và một xã nữa tôi quên mất tên. Trường cấp ba này cũng là nơi “đi đày” của một số thầy cô cứng cổ… Ngôi trường khá khang trang, nghe đâu được tài trợ của quỹ giáo dục liên hiệp quốc. Trường nằm trên đỉnh một ngọn đồi nhỏ phía đầu thị trấn, muốn đến quán cà phê gần nhất cũng mất hơn nửa tiếng đi bộ, đồi bên cạnh là trạm dự báo thời tiết. Từ trường nhìn về phía tây, có thể thấy rất rõ ngọn đồi có căn cứ Charlie, nổi tiếng thời chiến tranh với bài hát: anh hởi anh, ở lại Charlie
Chiều ba mươi tết, ba thằng người, ba hoàn cảnh, đành phải hợp nhất thành chúng tôi! Tôi gọi tay Quyền hiệu phó và hỏi thật là nhà trường để lại cho mày bao nhiêu tiền chi  tết, hắn bảo thật, chỉ đủ mua hai cân thịt lợn! Tôi gằn: lý do? Hắn nhăn răng: tay hiệu trưởng mượn quỹ về quê hết rồi! Ngao ngán, ba chúng tôi, tiền trong túi chỉ đủ mua hai cân thịt lợn, thất thểu đi phiên chợ chiều cuối năm, một ký thịt heo, vài bắp cải, hành ngò, bánh tráng, thực đơn đón giao thừa theo đề nghị của cu Phát, một phong pháo chuột, hồi đó chưa cấm đốt pháo, hết tiền mua rượu. Bốn giờ chiều ba mươi, tôi vào xí nghiệp dược chuyên sản xuất rượu tắc kè … xin rượu, cô nhân viên giọng Huế rặc thương tình cho luôn một can hai mươi lít rượu mía phế phẩm. Trên đường về trường, reo mừng chiến thắng, Phát đốt luôn phong pháo chuột!
Tám giờ tối ba thằng người bắt đầu say, chúng tôi hú qua đồi bên cạnh, trạm dự báo thời tiết, tiếng hú thảm như tiếng chó tru, tôi nghe tiếng hú trả lời giọng nữ, tôi nhớ mang máng là có hai cô nhân viên khí tương quê ở bắc qua cùng đón giao thừa …
Tôi tỉnh lại khi nghe tiếng xe hơi nổ dưới chân đồi, tôi thấy mình đang nằm ngoài hành lang dãy phòng học, Phát đang quấn mền và cây ghita nằm ngoài trời gần cột cờ, còn Quyền thì còng queo ngay trước cửa phòng ngủ của hắn, nơi chúng tôi đón giao thừa đêm qua!
Hồi đó thần kinh tôi khá tốt, tôi tự hỏi xe ai đang lên trường? Sao mình lại nằm ở đây? Tỉnh dần tôi mới nhớ hôm nay mồng một đầu năm…
Tôi tiếp bà phó chủ tịch huyện phụ trách văn xã và chồng bà, bí thư thị trấn, trong phòng tập thể giáo viên, phòng của tôi: một chiếc giường gổ, tấm chiếu và cái mền mỏng tanh. Trên tường tôi vốn tính hay tếu, treo mấy lát gổ thô nhám ghi chữ: BÁNH CHƯNG, RƯỢU, MỨT… để đón tết.
Gọi là bà phó chủ tịch nhưng bà ấy nhỏ tuổi hơn tôi, cả hai vợ chồng, áo mũ tề chỉnh lắm, dự định lên chúc tết nhà trường, nhưng cả hai nín lặng, tôi đọc trong mắt bà dường như có đọng nước … Cả ba người chẳng ai nói về tết, chẳng ai dám nói…
Tay Quyền phó hiệu trưởng không biết đã tỉnh chưa, trốn biệt không vào. Ngượng ngập hay thương hại, hai người chào tôi ra về.
Tôi đi tìm Phát và Quyền, chúng còn mơ mơ, tôi bảo phải dọn phòng, thế nào cũng có tin vui trong giờ tuyệt vọng. Cả hai đứa đều không tin, nhưng cuối cùng chiến trường cũng được thu dọn, một cành thông cắt vội được dựng trong chiếc bình hoa cỡ lớn đặt trên bàn. Không trà, không thuốc, cái phích nước duy nhất của phòng hiệu trưởng chỉ có nước sôi…
Hơn một giờ sau, chúng tôi nghe tiếng xe nổ, lần này dường như không phải một chiếc. Cả chủ tịch lẩn phó chủ tịch huyện đều đến thăm. Vì tò mò, vì thương hại, tôi không rõ, nhưng quà tết muộn đã đến. Tôi cười khan với Phát: Sẽ có nhiều tin vui nữa, sau giờ no bụng…
Dù sao đi nữa cũng là con người với nhau giữa mùa xuân.
Chuyện tôi nhớ, có thể không còn chính xác, nhưng không hề hư cấu. Có thể đó đã là chuyện cổ tích của các thầy. Mong rằng chỉ là cổ tích, mãi mãi là cổ tích.

Thứ Năm, 7 tháng 1, 2010

Nịnh vợ

Sáng nay ngồi uống trà với vợ, trời lạnh đến một độ C. Một lớp băng mỏng đè trên đám cỏ sau nhà, đám cỏ bắt đầu úa. Trong nhà phải mở máy heat, lỗ mũi mình bắt đầu muốn trở chứng, hắt xì. Con chó nhỏ vẫn cứ muốn ngồi nán trên đùi mình để lấy hơi.


Bổng vợ nói,

- Anh nhỉ có lẻ mấy nhà bác học chẳng mấy ai để ý đến chuyện giàu nghèo há.

- Ừ, và người đương thời thường nói họ khùng khùng.

- Hồi đó chắc người ta bảo chúa Giê su là anh chàng điên…

- Phật Thích ca cũng khùng khùng, khi không có vợ đẹp con ngoan, lầu đài, chức tước lại bỏ ngang…

- Người đời sau mới hiểu.

- Cũng lắm người không ai hiểu thấu và bị quên lãng…

- Thế anh có muốn làm người khùng khùng không?

- Anh chẳng muốn được ai tôn sùng vào đời sau, nên ngu chi mà khùng khùng…

- Thế anh có muốn làm giàu không?

- Anh đã quá giàu rồi vì có em…

- Hì hì, đồ nịnh.

Băng tan, mặt trời lên nhưng vẫn còn lạnh lắm. Con gái út đã chuẩn bị xong chờ ba chở đến trường. Dù sao, “dẫu có cái hư vô” thì vẫn phải đi cày…

Tìm trong blog